Ik ben een groot fan van het Schwob-project, waardoor de mooiste vergeten klassiekers kunnen worden vertaald en uitgegeven in Nederland. De afgelopen twee ronden (iedere keer worden gedurende een bepaalde periode acht boeken onder de aandacht gebracht) werden er in samenwerking met het Literatuurhuis Utrecht acht leesclubs georganiseerd rond betreffende boeken op verschillende locaties in de stad. Ik kan iedereen aanraden – mocht dit een vervolg krijgen – eens een dergelijke leesclub te bezoeken, het is bijzonder inspirerend om met een aantal onbekende mensen te praten over het boek dat je gelezen hebt. Een aantal maanden geleden las ik Angela Carters Het nichtje van de poppenspeler, waarna een levendig gesprek volgde onder leiding van Jet Steinz. Ditmaal had ik me erg verheugd op de uitgave in de reeks Privé-domein van De ontdekking van de wereld van Clarice Lispector. Ik heb van haar een in het Engels vertaalde roman in de kast staan en een pocket van ruim 20 jaar geleden, dus ik was sowieso blij dat er nu opnieuw werk van haar in het Nederlands verschijnt.
De gespreksleider bij de leesclub was Elsbeth Etty, die zich bijzonder goed had voorbereid en veel wist te vertellen over het leven en werk van Clarice Lispector. Een absolute must op mijn leeslijst is trouwens de biografie die Ben Moser over Lispector schreef, aangezien ik verwacht dat die deze Kronieken voor mij wat meer in een kader zal plaatsen. De ontdekking van de wereld bestaat namelijk uit een verzameling columns, gedachten, aantekeningen en observaties die tussen 1967 en 1973 zijn opgetekend. De stukken zijn verzameld en uitgegeven door een van de zonen van Lispector, volgens het copyright in het colofon in 1984, en voor de vertaling is daaruit aldus de titelpagina gekozen door vertaler Harry Lemmens. Ik had gehoopt in het nawoord iets meer informatie te vinden over de totstandkoming van de selectie, maar helaas wierp die geen licht op het hoe en waarom van deze selectie, welke keuzes er gemaakt zijn en hoeveel materiaal er niet is opgenomen. Daar was ik wel heel benieuwd naar. Een van de vragen tijdens de discussie luidde: zouden deze stukken ook interessant zijn als ze niet door Clarice Lispector waren geschreven. Dat vind ik lastig te beoordelen, want ten eerste zijn ze dat wel, en ten tweede zijn de literaire kwaliteit en de scherpzinnigheid van de auteur hier duidelijk aanwezig, wat de uitgave voor mij rechtvaardigt. Het was trouwens ook opmerkelijk dat veel van de aanwezigen Clarice Lispector voor deze leesclub nog niet kenden en er dus toch voor hadden gekozen dit boek van een voor hen onbekende auteur te lezen. De meningen waren verdeeld over de hoeveelheid teksten, voor een aantal aanwezigen had de bundeling aanzienlijk dunner mogen zijn, zij vonden dat hier te veel trivialiteiten werden beschreven. Persoonlijk vind ik het juist erg leuk om een soort kijkje in de keuken van de schrijver te krijgen en naast de diepere gedachten en analyses te lezen over wat meer alledaagse zaken als het huishouden of een buurvrouw. Vooral als dat met zo’n scherpe pen gebeurt als die van Clarice Lispector. Dat vind ik ook de grote kracht van deze reeks. Het enige minpuntje in deze uitgave vond ik het wat beknopte nawoord, dat had iets uitgebreider gemogen in plaats van maar liefst twee keer te verwijzen naar de biografie over Clarice Lispector, die bij dezelfde uitgever verschijnt. Die ga ik ook zonder deze aansporingen echt wel kopen, in afwachting van de publicatie van de verhalen van Lispector volgend jaar.